OldWays
Üye
Hekate büyü dünyasında bütün diğer ölümsüz tanrılardan önce başvurulan ve ibadet edilen bir tanrıça olarak bilinmektedir. Tanrıça genellikle üçlü bir tür olarak literatürde temsil edilmektedir; bu üçlü, dünya üzerinde Diana, cennette Luna ve cehennemde ise Proserpina olarak ilişkilendirilmektedir. Hekate'nin üçlü tanrıçalar ile bağı, soyu ve karakter özellikleri açısından birçok yazar çeşitli parantezler içinde yorumlarda bulunmaktadır. Bacchylides'e göre Hekate gecenin çocuğudur.
Hekate'nin üçlü tanrısallığının, Triformis, Tergemina, Triceps, Trimorphis gibi çeşitli isimlendirilmelerle anılmasının yanında, Apollodorus'un tanrıçayı tekir balığı( trigla olarak çağrılır, bunun nedeni yılda üç kere yavrulamasıdır) olarak adlandırılmasının temel nedeni tanrıçaya atfedilen üçlü görünümün kutsallığını vurgalamak olmalıdır.
Arnobius, Hekate'nin Saturn, Ops, Janus ve Caelus'un annesi olduğunu söyler. Hekate'nin soy kökü bakımından yorumlanmasında bütün çıkış noktaları bizi onun yeryüzüne atanmış bir tanrıça olduğuna sevk etmektedir. Diğer farklı yazarların da Hekate ile ilişkilendirdikleri tanrılar bakımından Hekate; yol kavşaklarının, mezarlıklar içinde dolaşan, karanlıktan gelen, gece ile ilişkilendirilmiş hayaletlerle birlikte dolaşan, cadılıkla ilişkili olan ve en önemlisi de büyü uygulamalarının aydan sorumlu olduğu ve tanrısal güçlerle yakınlığı olan bir tanrıçadır. Arkeoloji bakımından gerek modern literatürde gerekse antik literatürde bütün büyüsel olayların içinde bulunan bir tanrıça olarak karşımıza çıkması bir tesadüften çok daha fazlası olmaktadır.
Hekate'den uzaklaşmak büyüsel olandan uzaklaşmak anlamına gelmektedir. Larson'un aktarımına göre, Hekate MÖ 5. yüzyıldan önce Thessalia tanrıçası Enodia (Yolda-olan) ile bağdaştırılmaktadır. Bu ad yukarıda belirttiğimiz Hekate ile ilişkili olan birçok ad gibi Hekate'nin adlarından biri olarak bağdaştırılmıştır. Sophokles'in Rhizotomoi'undan aktarılan bir paragrafta kadınlar büyüsel amaçlarla kullanılan bazı otlar toplarken tanrıçaya Hekate Einodia biçiminde seslenmektedirler. Thessalia'lı yerel tanrıça Einodia da, Pan-Hellenik Hekate gibi evlerin ve çocukların koruyucusudur. Dolayısı ile büyülenenin eve girebilmesi Hekate'nin iznine ve büyüsel güçleri aracılığı ile sağlayacağı yardıma bağlıdır. Özellikle geç dönemde Khaldaia Kehanetleri ile bağlantılı bir şekilde Hekatikos Strophalos olarak adlandırılmaktadır. Hekate büyüsü ile ilişkili olarak, antik evlerin yanında, heykelinin ya da sunak tarzı bir alanın yanına küçük bir kertenkele türü, mer ağacı reçinesi, doğal sedef otu, çam sakızı ve tütsü gibi malzemelerin karışımı ile bir büyüsel ritüel yapılmaktadır. Bilindiği üzere antik dönemde büyü yapmak ya da yaptırmak çok normal bir olay olarak kabul görmektedir. Antik dönemde normal bir olay olarak kabul edilen büyü geç dönemlere doğru kötü bir amaç olarak kabul edilmiştir. Hatta yapan kişiler cadılık ile suçlanmıştır.. Hekate'nin erken dönemlerde yani Hesiodos Hekate'sinde bu kadar sonsuz bir güçte iken geç dönemlere doğru daha çok cadılık ile imajının oluşturulması bu açıklama ile bağdaştırılabilir.
Grek mitolojisinde, Midia, Medea ya da daha çok bilinen ismiyle Medeia, kral Aietes'in kızı, Güneş soylu Kolkhis prensesi olarak bilinmekte olup, bazı kaynaklarda annesinin Hekate olduğu kabul edilir. Iason'un Altın Post macerasında önemli bir yer tutan Medea'nın büyüsel rolü, Hekate ile oldukça yakından ilişkilidir. Bu bilgiyi trajedi şairi Euripides ve Roma'lı düşünür Senaca'nın pasajlarından edinmekteyiz. Euripides'in Medea eserinde Hekate ile ilgili olarak büyü sanatlarına atıfta bulunmasından sonra Hekate kara büyü ile ilişkilendirilir hale gelmiştir. Medea Hekate'nin büyüsel rahibelerinden biri olarak bilinmekte ve gücünü Hekate'den aldığı yorumlanmaktadır. Ovidius'un Metamorphoses adlı eserinde, ormandaki derin gölgelerde yol alan Hekate'nin sunağı başında görürüz Medea'yı; iki sunak yanyanadır; biri Hekate, diğeri Hebe'ye aittir bu sunakların.
Ovidius şöyle aktarır:
" Ey sadık gece, bakım gizemlerime!
Ey altın rengi yıldızlar! Ey yumuşak hareket eden cana yakın Ay,
Ateşiniz ateşli günün ardından başardı!
Hecate! Üç yüzlü kraliçe,
Büyüler ve büyücüler, ve güzel sanatlar!
Ey verimli topraklar, güçlü şifalı bitkiler!
O yumuşak esintiler ve yıkıcı Rüzgarlar!
Siz Dağlar, Nehirler, Göller ve Kutsal Göller,
ve sessiz Gece'nin korkunç her tanrısı!
Bana katıl..."
Medea'nın öne çkan hikayelerinden biri, Hellenistik epik şairi ve Alexandria Kütüphanesi yöneticisi Rhodoslu Apollonious'un Argonautika'sında yer alır. Büyüsel rolü şifacılık ve şeytani büyüler olan Medea, Helios'un soyundan gelmektedir ve aynı zamanda, Hekate'nin rahibesi olarakta bilinmektedir. Hekate'nin Medea'yı Helios'tan daha çok etkilediği anlaşılmakta ve Medea'nın kimliğinde var olan Hekate öğretileri ortaya çıkmaktadır. Muhtemelen bu özellikleri geç literatürdeki rolünde daha çok etkili olmuştur ve Medea'ya bu rol, negatif özellikler katmıştır. Helios ise diğer yandan bu konuda daha az etkili olmuştur. Elimizde olan güncel belgeler incelendiğinde, Medea'nın Hekate'ye büyüsel bir teknik ile duada bulunmasının ya da Hekate'yi çağırmasının yanı sıra farklı bir büyüsel sistem kullandığı görülmektedir.
Kaynakça;
Ovidius - Metamorphosis
Apollonious - Argonautika
Seneca - Medea
Euripides - Medea
Sorita D'este - Liminal Rites
Emine Bozkurt çalışmaları..
Hekate'nin üçlü tanrısallığının, Triformis, Tergemina, Triceps, Trimorphis gibi çeşitli isimlendirilmelerle anılmasının yanında, Apollodorus'un tanrıçayı tekir balığı( trigla olarak çağrılır, bunun nedeni yılda üç kere yavrulamasıdır) olarak adlandırılmasının temel nedeni tanrıçaya atfedilen üçlü görünümün kutsallığını vurgalamak olmalıdır.
Arnobius, Hekate'nin Saturn, Ops, Janus ve Caelus'un annesi olduğunu söyler. Hekate'nin soy kökü bakımından yorumlanmasında bütün çıkış noktaları bizi onun yeryüzüne atanmış bir tanrıça olduğuna sevk etmektedir. Diğer farklı yazarların da Hekate ile ilişkilendirdikleri tanrılar bakımından Hekate; yol kavşaklarının, mezarlıklar içinde dolaşan, karanlıktan gelen, gece ile ilişkilendirilmiş hayaletlerle birlikte dolaşan, cadılıkla ilişkili olan ve en önemlisi de büyü uygulamalarının aydan sorumlu olduğu ve tanrısal güçlerle yakınlığı olan bir tanrıçadır. Arkeoloji bakımından gerek modern literatürde gerekse antik literatürde bütün büyüsel olayların içinde bulunan bir tanrıça olarak karşımıza çıkması bir tesadüften çok daha fazlası olmaktadır.
Hekate'den uzaklaşmak büyüsel olandan uzaklaşmak anlamına gelmektedir. Larson'un aktarımına göre, Hekate MÖ 5. yüzyıldan önce Thessalia tanrıçası Enodia (Yolda-olan) ile bağdaştırılmaktadır. Bu ad yukarıda belirttiğimiz Hekate ile ilişkili olan birçok ad gibi Hekate'nin adlarından biri olarak bağdaştırılmıştır. Sophokles'in Rhizotomoi'undan aktarılan bir paragrafta kadınlar büyüsel amaçlarla kullanılan bazı otlar toplarken tanrıçaya Hekate Einodia biçiminde seslenmektedirler. Thessalia'lı yerel tanrıça Einodia da, Pan-Hellenik Hekate gibi evlerin ve çocukların koruyucusudur. Dolayısı ile büyülenenin eve girebilmesi Hekate'nin iznine ve büyüsel güçleri aracılığı ile sağlayacağı yardıma bağlıdır. Özellikle geç dönemde Khaldaia Kehanetleri ile bağlantılı bir şekilde Hekatikos Strophalos olarak adlandırılmaktadır. Hekate büyüsü ile ilişkili olarak, antik evlerin yanında, heykelinin ya da sunak tarzı bir alanın yanına küçük bir kertenkele türü, mer ağacı reçinesi, doğal sedef otu, çam sakızı ve tütsü gibi malzemelerin karışımı ile bir büyüsel ritüel yapılmaktadır. Bilindiği üzere antik dönemde büyü yapmak ya da yaptırmak çok normal bir olay olarak kabul görmektedir. Antik dönemde normal bir olay olarak kabul edilen büyü geç dönemlere doğru kötü bir amaç olarak kabul edilmiştir. Hatta yapan kişiler cadılık ile suçlanmıştır.. Hekate'nin erken dönemlerde yani Hesiodos Hekate'sinde bu kadar sonsuz bir güçte iken geç dönemlere doğru daha çok cadılık ile imajının oluşturulması bu açıklama ile bağdaştırılabilir.
Grek mitolojisinde, Midia, Medea ya da daha çok bilinen ismiyle Medeia, kral Aietes'in kızı, Güneş soylu Kolkhis prensesi olarak bilinmekte olup, bazı kaynaklarda annesinin Hekate olduğu kabul edilir. Iason'un Altın Post macerasında önemli bir yer tutan Medea'nın büyüsel rolü, Hekate ile oldukça yakından ilişkilidir. Bu bilgiyi trajedi şairi Euripides ve Roma'lı düşünür Senaca'nın pasajlarından edinmekteyiz. Euripides'in Medea eserinde Hekate ile ilgili olarak büyü sanatlarına atıfta bulunmasından sonra Hekate kara büyü ile ilişkilendirilir hale gelmiştir. Medea Hekate'nin büyüsel rahibelerinden biri olarak bilinmekte ve gücünü Hekate'den aldığı yorumlanmaktadır. Ovidius'un Metamorphoses adlı eserinde, ormandaki derin gölgelerde yol alan Hekate'nin sunağı başında görürüz Medea'yı; iki sunak yanyanadır; biri Hekate, diğeri Hebe'ye aittir bu sunakların.
Ovidius şöyle aktarır:
" Ey sadık gece, bakım gizemlerime!
Ey altın rengi yıldızlar! Ey yumuşak hareket eden cana yakın Ay,
Ateşiniz ateşli günün ardından başardı!
Hecate! Üç yüzlü kraliçe,
Büyüler ve büyücüler, ve güzel sanatlar!
Ey verimli topraklar, güçlü şifalı bitkiler!
O yumuşak esintiler ve yıkıcı Rüzgarlar!
Siz Dağlar, Nehirler, Göller ve Kutsal Göller,
ve sessiz Gece'nin korkunç her tanrısı!
Bana katıl..."
Medea'nın öne çkan hikayelerinden biri, Hellenistik epik şairi ve Alexandria Kütüphanesi yöneticisi Rhodoslu Apollonious'un Argonautika'sında yer alır. Büyüsel rolü şifacılık ve şeytani büyüler olan Medea, Helios'un soyundan gelmektedir ve aynı zamanda, Hekate'nin rahibesi olarakta bilinmektedir. Hekate'nin Medea'yı Helios'tan daha çok etkilediği anlaşılmakta ve Medea'nın kimliğinde var olan Hekate öğretileri ortaya çıkmaktadır. Muhtemelen bu özellikleri geç literatürdeki rolünde daha çok etkili olmuştur ve Medea'ya bu rol, negatif özellikler katmıştır. Helios ise diğer yandan bu konuda daha az etkili olmuştur. Elimizde olan güncel belgeler incelendiğinde, Medea'nın Hekate'ye büyüsel bir teknik ile duada bulunmasının ya da Hekate'yi çağırmasının yanı sıra farklı bir büyüsel sistem kullandığı görülmektedir.
Kaynakça;
Ovidius - Metamorphosis
Apollonious - Argonautika
Seneca - Medea
Euripides - Medea
Sorita D'este - Liminal Rites
Emine Bozkurt çalışmaları..