Deq - Dövme

  • Konbuyu başlatan Eflovski
  • Başlangıç tarihi
E

Eflovski

Ziyaretçi
Ziyaretçi
fad49652-a248-4077-a180-d87b4d3b7379.jpeg

Kimine göre kayıp zamanların kutsal metinleri; kimine sevincin, umudun, inancın insan bedenindeki çizgileri; kimine göre sanatın ilk ürünleri. Tanımı ne olursa olsun, dövmelerin insan bedenini adeta tapınağa çevirdiği bir gerçek. Dövme geleneği belki de insanlık tarihi kadar eski. İlk ne zaman yapıldığı bilinmese de dünyanın pek çok yerinde tek tanrılı inançlardan önceki zamanların izlerini taşıdığı bugün bilim insanları tarafından kabul ediliyor. Anadolu coğrafyasında ise Kürtlerin Deq olarak nitelediği, Arap halkı tarafından ise Nevş (bekar) olarak nitelenen geleneksel dövmeler günümüzde daha çok, 50 yaş üstü kadınların bedenlerinde varlığını sürdürüyor.
Farklı kültürlerde farklı anlamlar ifade eden dövme, kimi toplumlarda romatizma tedavisi için, kimi toplumlarda suçluları damgalamak için, kimi toplumlarda ise dini inanç sembolü olarak yer edinmiş. Güneydoğu Bölgesi’nde ise, birçok kadının yüzüne işlenen Deq geleneğini, güzelliği, acıyı, korkuyu sembolize ediyor. Tılsım, nazar ve güzelleşmek amacıyla yapılan dövmeler, aynı zamanda bir soy işareti olarak da kullanılmış.

Kullanımı

Dövme yapımında kız çocuğu dünyaya getirmiş annenin sütü, lamba isi ve toz haline getirilmiş kurumuş nar kabuğunun karıştırılıp merhem haline getirilir. Merhemin mayalanması için kısa bir süre bekletilir. İsteğe bağlı sayıda kullanılan iğneler ipe bağlanır ve renklendirilmek için kullanıma hazır hale getirilir. Dövme yaşlı bir kadın tarafından çiziliyor, daha sonra tekli, üçlü ya da beşli olarak kullanılan iğneler önce merheme batırılır, sonra iğneyle teni döverek merhemin bedene geçmesin sağlanır. Acı verici olan bu süreçten sonra dövmenin iyileşmesi, 10 günü buluyor. Dövmede kullanılan merhem kemiğe kadar işler ve ömür boyu kalıcı hale gelir.
Not: Erkek çocuğunun sütünün kullanılmamasının nedeninin erkek çocuğunun sütünün katı ve yağlı olmasına, kız çocuğunun sütünün ince olmasına bağlanılsada başka rivayetlerde kız çocuğu olan annenin sütünün dövmede kullanılması, annenin hayır duası ve doğurganlığın aktarılması olarak ifade ediliyor.

Çeşitli motiflerin işlenmesi

IMG_20220507_173651.jpg


Dövmelerdeki yılan, boğa, kuş, kartal, inek, geyik, ceren, birbirine sarılı çift yılan, daire, halka, halhal, nokta, üçgen, sekizgen, kare, ikiye bölünmüş dörtgen, içinde yuvarlak noktaları olan geometrik şekillerin hemen tümünün şu veya bu şekilde Ana Tanrıçayı kutsadığına inanılmaktadır. Dolayısıyla hayat kaynağı olan annenin doğurganlığını, döl bereketini, kadın rahmini, anne karnına düşen spermin yumurtayı döllemesini, ceninin gelişim evrelerini ve nihayetinde hayat ve ölümü imgelemektedir.
Kürt kadınlarının sıklıkla kullandığı bir başka dövme simgesi ise, ay. Özellikle el ve ayak bileğinin içinde sıklıkla kullanılan bu motifin kullanılma nedeni, ayın yaşam evrelerini simgelemesiyle ilgili. Çünkü ay önce doğar, sonra büyür bir süre ayakta kalır, sonra üç gün kaybolur ve birden tam parlaklığı ile yeniden doğar. Ayın şavkı döngü şeklinde devam eder, kadınların ayın şavkıyla bütünleşip daima güzel ve parlak görünmek istemelerinin nedeni devamlılığının sürekli olmasındandır.
Ceylan sembolü şans getirdiğine inanılırken, göz sembolünün ise nazara karşı etkili olduğu düşünülüyor.
Yıldız motifi ise, genellikle kadınların elleri ve parmak üstünde, boyunda, yüzlerinde görülen bir sembol. Tılsım olarak kullanılan beş köşeli yıldız, özel bir gizem sembolü olarak beş elementin birleşim ve uyumunu sembolize ediyor.

Belgesel önerisi

-Anlat Bana: Dövmeler/Ağıtlar/Hikâyeler ..

Kurdistan.jpeg
farklı haber kaynaklarından derlenmiştir.
 

Ekli dosyalar

  • fad49652-a248-4077-a180-d87b4d3b7379.jpeg
    fad49652-a248-4077-a180-d87b4d3b7379.jpeg
    131 KB · Görüntüleme: 5
Moderatör tarafında düzenlendi:
Üst