Nedir bu dev kara delik olayı? Neden her yerde bundan bahsediliyor? Ve bu kara deliğin adı ne?
Gökbilimciler, uzak bir galaksinin merkezinde yer alan süper kütleli kara deliğin ilk kez fotoğrafını çekti.
40 milyar km çapıyla Dünya'dan üç milyon kat daha büyük olan dev kara deliği bilim insanları "canavar" olarak tanımladı.
Dünya'dan 500 milyon trilyon km (500 kentilyon km, yaklaşık 53 milyon ışık yılı) uzaktaki kara deliğin fotoğrafını çekmek için dünyanın farklı bölgelerinde yer alan 13 teleskop kullanıldı.
Ancak araştırmacılar ilk gerçek fotoğrafla bu esrarengiz nesneler hakkında daha fazla bilgi edinebilecek.
Parlak çemberin nasıl oluştuğunu kimse bilmiyor. Ama en çok merak edilen konu, kara deliğe giren nesnelere ne olduğu.
Dev kara deliğin fotoğrafını çekme önerisini Hollanda'daki Radboud Üniversitesi'nden Profesör Heino Falcke getirmişti.
Yaptığı açıklamada Fackle, bu kara deliğin Virgo galaksisindeki M87 adlı galakside bulunduğunu söyledi. Fackle, kara deliği, "evrendeki kara deliklerin ağır sıklet şampiyonu denebilecek bir canavar" olarak niteledi.
"Bu gördüğümüz şey güneş sistemimizden daha büyük. Güneş'in 6,5 milyar katı bir kütleye sahip. Mevcut en büyük kara delik olduğunu düşünüyoruz."
Fotoğrafta, yoğun bir parlaklığa sahip "ateş çemberi"nin çevrelediği tam yuvarlak bir kara delik görülüyor. Bu parlaklığa, kızgın gazların deliğe düşmesi neden oluyor.
Ortaya çıkan ışık, galaksideki milyarlarca yıldızın yaydığı toplam ışıktan daha fazla olduğu için Dünya'dan da görülebiliyor.
Işık, çember şeklinde görülen noktadan kara deliğe giriyor. Kara deliklerin çekim gücü öylesine fazla ki ışığı bile çekip yutuyor. İşte burası tüm fizik kurallarının devreden çıktığı nokta olarak görülüyor.
Londra'daki UCL üniversitesinden Dr. Ziri Younsi, fotoğrafın teorik fizikçilerin ve Hollywood yönetmenlerinin tasavvur ettiğine benzediğini söylüyor. İlk kez fotoğrafı çekilen kara deliğe, Hawaii dilinde "Derin, süslü karanlık oluşum" anlamına gelen "Powehi" adı verildi.
Kendisi de fotoğraf çekimi projesinde yer alan Younsi, "Göreceli olarak basit nesneler olmalarına rağmen kara delikler uzay ve zamanın özüne, dolayısıyla varoluşumuza ilişkin en karmaşık sorunları gündeme getiriyor" diyor.
Aynı zamanda bu cisim Samanyolu’nun merkezindeki kara delikten 1000 kat daha büyük.
Ortadaki siyah küreye olay ufku deniyor. Ardındaki, yani “tekillik” adını verdiğimiz ortamda neler gerçekleştiğini bilmiyoruz.
Einstein, kara deliklerin dairesel yapıda olduğunu kağıt üzerinde göstermişti, kendisinin hesaplamalarını 1 asır sonra kanıtlamaya ancak yaklaşabildik.
Younsi: "Gördüğümüz imge teorik hesaplamalarla elde ettiğimize çok benziyor. Şimdiye dek Einstein bir kez daha haklı çıktı."
Peki burada Einstein'ın haklı olduğu yer nedir?
Tarihin İlk Kara Delik Fotoğrafı, Einstein’in Görelilik Teorisini Nasıl Destekliyor?
Kara delik, uzay-zaman içerisinde çok büyük ve yoğun bir kütleden oluşur. Genelde kendi içine çöken yıldızlar kara deliklere dönüşür. Işık bile bu cismin kütle çekiminden kaçamaz. Bizim gördüğümüz o parlak hare kara deliğin boyutu değildir, olay ufku adı verilen ve kütle çekimin ışık hızına boyun eğdirdiği noktadır.
Teknik olarak kara deliğe yanaşan her cisim hızlanır. Hızlandıkça iki boyutlu yapıya benzer bir disk haline gelir. Cismin atom ve molekül gibi parçacıkları bu hızda birbirlerine sürtünerek ortaya ısı ve ışık çıkartır. Olay ufkundaki ışıklar da buradan gelir, kara deliğin içinden değil.
Ve Einstein çalışmalarında kütle çekiminin zamanı ve ışığı bükebilecegini söylemişti. Yapılan ölçümler ve gözlemler sayesinde elde ettiğimiz bilgiler, Einstein’in haklı olduğunu ortaya koyuyor. EHT projesindeki bilim insanları, M87 kara deliğinin kütlesinin Güneş’in kütlesinden 6.5 milyar kat daha fazla olduğunu ve 40 milyar kilometre çapında olduğunu ortaya çıkardı.
Aşağıda Hubble Uzay Teleskobu’nun çektiği bir Messier 87 fotoğrafı var. O bulutsu çıkıntı, merkezden neredeyse ışık hızında fışkırarak 5000 ışık yılı uzunluğa erişiyor. Kilometre cinsinden ifade edecek olursak, bulutsu çıkıntı yaklaşık 47 katrilyon kilometre uzunluğunda. Hubble Uzay Teleskobu ile yapılan 7 yıllık bir çalışma sonucunda bu bilgiye ulaşıldığını belirtmekte yarar var.
MESSİER 87 O KADAR BÜYÜK BİR GALAKSİ Kİ ÇEVRESİNDE SAMANYOLU DAHİL OLMAK ÜZERE 2000’İ AŞKIN GALAKSİ VAR!!
İçinde bulunduğumuz Güneş Sistemi bildiğiniz gibi Samanyolu’na bağlı. Samanyolu ise 2000 galaksi arkadaşıyla birlikte Messier 87’ye bağlı. Messier 87 ise kendisi gibi küçük galaksilerin elinden tutan 1300 galaksi kümesi ile dev Başak Kümesi’ne bağlı. Başak Kümesi ise kendisi gibi yaklaşık 2000 galaksi büyük kümesinin bulunduğu Başak Süper Kümesi’ne bağlı.
Kısaca epey kalabalık bir yerdeyiz! Gezegenlerin sayısını siz düşünün.
Ve eğer ki ışık hızında seyahat edebilseydik, bu kara deliğe ulaşmamız 53 milyon yıl sürerdi...
kaynaklar: NTV, BBC
Gökbilimciler, uzak bir galaksinin merkezinde yer alan süper kütleli kara deliğin ilk kez fotoğrafını çekti.
40 milyar km çapıyla Dünya'dan üç milyon kat daha büyük olan dev kara deliği bilim insanları "canavar" olarak tanımladı.
Dünya'dan 500 milyon trilyon km (500 kentilyon km, yaklaşık 53 milyon ışık yılı) uzaktaki kara deliğin fotoğrafını çekmek için dünyanın farklı bölgelerinde yer alan 13 teleskop kullanıldı.
Ancak araştırmacılar ilk gerçek fotoğrafla bu esrarengiz nesneler hakkında daha fazla bilgi edinebilecek.
Parlak çemberin nasıl oluştuğunu kimse bilmiyor. Ama en çok merak edilen konu, kara deliğe giren nesnelere ne olduğu.
Dev kara deliğin fotoğrafını çekme önerisini Hollanda'daki Radboud Üniversitesi'nden Profesör Heino Falcke getirmişti.
Yaptığı açıklamada Fackle, bu kara deliğin Virgo galaksisindeki M87 adlı galakside bulunduğunu söyledi. Fackle, kara deliği, "evrendeki kara deliklerin ağır sıklet şampiyonu denebilecek bir canavar" olarak niteledi.
"Bu gördüğümüz şey güneş sistemimizden daha büyük. Güneş'in 6,5 milyar katı bir kütleye sahip. Mevcut en büyük kara delik olduğunu düşünüyoruz."
Fotoğrafta, yoğun bir parlaklığa sahip "ateş çemberi"nin çevrelediği tam yuvarlak bir kara delik görülüyor. Bu parlaklığa, kızgın gazların deliğe düşmesi neden oluyor.
Ortaya çıkan ışık, galaksideki milyarlarca yıldızın yaydığı toplam ışıktan daha fazla olduğu için Dünya'dan da görülebiliyor.
Işık, çember şeklinde görülen noktadan kara deliğe giriyor. Kara deliklerin çekim gücü öylesine fazla ki ışığı bile çekip yutuyor. İşte burası tüm fizik kurallarının devreden çıktığı nokta olarak görülüyor.
Londra'daki UCL üniversitesinden Dr. Ziri Younsi, fotoğrafın teorik fizikçilerin ve Hollywood yönetmenlerinin tasavvur ettiğine benzediğini söylüyor. İlk kez fotoğrafı çekilen kara deliğe, Hawaii dilinde "Derin, süslü karanlık oluşum" anlamına gelen "Powehi" adı verildi.
Kendisi de fotoğraf çekimi projesinde yer alan Younsi, "Göreceli olarak basit nesneler olmalarına rağmen kara delikler uzay ve zamanın özüne, dolayısıyla varoluşumuza ilişkin en karmaşık sorunları gündeme getiriyor" diyor.
Aynı zamanda bu cisim Samanyolu’nun merkezindeki kara delikten 1000 kat daha büyük.
Ortadaki siyah küreye olay ufku deniyor. Ardındaki, yani “tekillik” adını verdiğimiz ortamda neler gerçekleştiğini bilmiyoruz.
Einstein, kara deliklerin dairesel yapıda olduğunu kağıt üzerinde göstermişti, kendisinin hesaplamalarını 1 asır sonra kanıtlamaya ancak yaklaşabildik.
Younsi: "Gördüğümüz imge teorik hesaplamalarla elde ettiğimize çok benziyor. Şimdiye dek Einstein bir kez daha haklı çıktı."
Peki burada Einstein'ın haklı olduğu yer nedir?
Tarihin İlk Kara Delik Fotoğrafı, Einstein’in Görelilik Teorisini Nasıl Destekliyor?
Kara delik, uzay-zaman içerisinde çok büyük ve yoğun bir kütleden oluşur. Genelde kendi içine çöken yıldızlar kara deliklere dönüşür. Işık bile bu cismin kütle çekiminden kaçamaz. Bizim gördüğümüz o parlak hare kara deliğin boyutu değildir, olay ufku adı verilen ve kütle çekimin ışık hızına boyun eğdirdiği noktadır.
Teknik olarak kara deliğe yanaşan her cisim hızlanır. Hızlandıkça iki boyutlu yapıya benzer bir disk haline gelir. Cismin atom ve molekül gibi parçacıkları bu hızda birbirlerine sürtünerek ortaya ısı ve ışık çıkartır. Olay ufkundaki ışıklar da buradan gelir, kara deliğin içinden değil.
Ve Einstein çalışmalarında kütle çekiminin zamanı ve ışığı bükebilecegini söylemişti. Yapılan ölçümler ve gözlemler sayesinde elde ettiğimiz bilgiler, Einstein’in haklı olduğunu ortaya koyuyor. EHT projesindeki bilim insanları, M87 kara deliğinin kütlesinin Güneş’in kütlesinden 6.5 milyar kat daha fazla olduğunu ve 40 milyar kilometre çapında olduğunu ortaya çıkardı.
Aşağıda Hubble Uzay Teleskobu’nun çektiği bir Messier 87 fotoğrafı var. O bulutsu çıkıntı, merkezden neredeyse ışık hızında fışkırarak 5000 ışık yılı uzunluğa erişiyor. Kilometre cinsinden ifade edecek olursak, bulutsu çıkıntı yaklaşık 47 katrilyon kilometre uzunluğunda. Hubble Uzay Teleskobu ile yapılan 7 yıllık bir çalışma sonucunda bu bilgiye ulaşıldığını belirtmekte yarar var.
MESSİER 87 O KADAR BÜYÜK BİR GALAKSİ Kİ ÇEVRESİNDE SAMANYOLU DAHİL OLMAK ÜZERE 2000’İ AŞKIN GALAKSİ VAR!!
İçinde bulunduğumuz Güneş Sistemi bildiğiniz gibi Samanyolu’na bağlı. Samanyolu ise 2000 galaksi arkadaşıyla birlikte Messier 87’ye bağlı. Messier 87 ise kendisi gibi küçük galaksilerin elinden tutan 1300 galaksi kümesi ile dev Başak Kümesi’ne bağlı. Başak Kümesi ise kendisi gibi yaklaşık 2000 galaksi büyük kümesinin bulunduğu Başak Süper Kümesi’ne bağlı.
Kısaca epey kalabalık bir yerdeyiz! Gezegenlerin sayısını siz düşünün.
Ve eğer ki ışık hızında seyahat edebilseydik, bu kara deliğe ulaşmamız 53 milyon yıl sürerdi...
kaynaklar: NTV, BBC