Merhaba Kargalar! Bu yazımda sizlere Bir önceki "Zen Nedir?" yazımda sözü geçen Zen Bahçelerinden bahsedeceğim. İyi okumalar..
Göz kamaştırıcı dingin bahçelere ve anlamlarına geçmeden önce zen neydi bunu bir hatırlayalım.. Zen, kökeni Hindistan'daki Dhyana (ध्यान) okuluna kadar uzanan bir Mahāyāna Budist okulunun Japoncadaki ismidir. Hindistan'dan Çin'e geçen okul, burada Ch'an (禪) olarak ismini duyurmuştur. Tang Hanedanlığı döneminde Çin'de belli başlı Budist okullar arasına giren Ch'an, Çin'den Kore, Vietnam ve Japonya'ya yayılmıştır. 20. yüzyılda Batı'da tanınmaya başlanan bu okul, İngilizce ve diğer Batı dillerine Zen ya da Zen Budizm ismiyle girmiştir.
Zen, diğer Budist okulların arasından aydınlanma amacıyla yapılan meditasyona verdiği önemle ayırt edilir. Meditasyon anlamına gelen Çince zuochan ve Japonca zazen kelimeleri Ch'an/Zen kelimesinden türetilmiştir. Bu nedenle Batı'da yalnızca bir meditasyon pratiğinden ibaret olarak algılanan Zen, aslında Budizmin bir koludur. 20. yüzyılın ortalarından itibaren Batı'da bir felsefe, bir yaşam tarzı, bir sanat akımı vs. olarak yaygınlaşmıştır. Ancak bu Batılı bakış açısı, Uzakdoğu'daki Zen Budistlerin çoğunluğu tarafından paylaşılmamaktadır.
Zen, bir meditasyon yoludur, bir meditasyon yöntemidir ve okuldur yani bir ekoldür. Dünyanın çeşitli kültürlerinde, sinemada, müzikte, felsefi sistemlerde kendini farklı şekillerde gösterir. Bunlardan biri de Zen Bahçesi. Kaynaklara göre “Zen Bahçesi” kavramı ilk kez, İngiliz araştırmacı Loraine Kuck’un “100 Kyoto Bahçesi” (1935) adlı kitabında geçer ve zamanla Japon bilgeler tarafından da bu kullanım kabul görür. Yeni bir kavram gibi görünse de Zen Bahçesi’nin arkasında Zen Budizmi’nin doğa ile iç içe oluşu vardır. Erken dönem Zen Budizmi’nin yaygınlaşmasında etkili olan Muso Soseki’ye göre doğa aydınlanma yolunda önemli bir destektir, sonra boşluk gelir. Meditasyon esnasında doğanın bir parçası haline gelmek önemsenir ve buna, ruhsal gelişim süreci için çok değer verilir. Dolayısıyla Zen Bahçeciliğinin arkasında bu derin algı yatar. Zen Bahçesi zaman zaman karşımıza Japon Kaya Bahçesi ismiyle de çıkar. Meditasyonu destekleyen unsurlar aynı zamanda meditatif eylemlerdir. Bir Zen Bahçesi ile meşgul olmak meditasyona oturduğunuzda alanınızda kalabilmeniz için sizi destekler, çünkü zihni hazırlar yani meditatif bir hale geçiş, bahçenizle ilgilenirken başlar. Zihin sakinleşir, el, göz ve zihin koordinasyonu başlar. Bu tip bir uğraş sonrası meditasyona oturmayı deneyin, gündelik zihin hallerinden daha kolay sıyrılıp meditasyon haline ulaştığınızı deneyimlersiniz.
Kum ve Çakıl: Zen bahçelerinde tırmıkla şekillendirilen kum, suyu veya evreni sembolize eder. Geleneksel Japon bahçelerinde suyun arındırıcı ve tazeleyici anlamı, Zen bahçelerinde kumun üzerinde oluşturulan dalga ve akışkanlık desenleriyle ifade edilir. Bu şekiller, suyun hareketini ve döngüsel doğasını simgelerken, kumun tırmıkla çizilen desenleri zihnin sonsuzluğunu ve meditasyon sırasında zihnin durulmasını temsil eder.
Bitkiler ve Ağaçlar: Zen bahçelerinde bitki ve ağaç kullanımı daha nadir görülür ancak sembolik anlamı derindir. Çam ağaçları, insan doğasının sürekli değişim içinde olmasına rağmen gerçeğe ulaşma yolunda ilham verici bir simge olarak sürekli yeşil kalır. Çam ağaçlarının durağanlığı, açelyaların narinliğiyle kontrast oluşturur ve yaşamın belirsizliğini yansıtır. Yosunlar ise sükuneti, yaşlanmayı ve huzuru temsil eder.
Köprüler: Zen bahçelerindeki köprüler, günlük yaşamın zihni ile Nirvana arasında geçişi simgeler. Nirvana, içimizdeki ateşi ve günlük yaşamın kaygılarını söndürerek huzura ulaşmayı temsil eder. Bu köprüler, meditasyon sırasında zihinsel bir yolculuğu ifade eder; bir dünyadan manevi olana geçiştir.
Kayalar, Zen Bahçesi’nin en önemli unsurları kabul ediliyor.
Üçgenimsi formda kayalar tercih ediliyor ve bunlar tekil ya da kümelenmiş şekilde kullanılıyor. Kümelenmiş olarak yatay kullanım dünyayı, çapraz kullanım insanı, dikey kullanım kutsallığı ifade ediyor.
Kayalar grup halinde kullanılıyorsa tek sayı olmalılar, Çin ve Japon kültüründe tek sayılar uğurlu kabul ediliyor.
Japon Kaya Bahçeleri ya da diğer adıyla Zen Bahçeleri insan eliyle tasarlanıp yapılsa da doğal bir görünüm için kullanılan büyük kayanın dibine, onu daha da üçgen gösterecek şekilde göze çarpmayan küçük kayalar yerleştiriliyor.
Bu merkez taş grubu olarak adlandırılan alan, uzun-ince, kısa-bodur, düz-alçak ve tamamlayıcı taşlardan oluşuyor.
Aynı ölçüde kayalar kullanılmıyor ve tasarımın asimetrik olmasına dikkat ediliyor.
Düz çizgiler yerine sonsuz sarmalı düşündüren şekiller kullanılıyor.
Kaya, yosun ve çakıl gibi unsurlar parlak yüzeyli ve renkli değil daha çok tekdüze olmalılar.
Kaynak:
www.zen-buddhism.net/what-is-zen-buddhism
www.learnreligions.com/introduction-to-zen-buddhism-449933
https://tr.wikipedia.org/wiki/Zen#Zen_meditasyonu
Zen Bahçeleri
Göz kamaştırıcı dingin bahçelere ve anlamlarına geçmeden önce zen neydi bunu bir hatırlayalım.. Zen, kökeni Hindistan'daki Dhyana (ध्यान) okuluna kadar uzanan bir Mahāyāna Budist okulunun Japoncadaki ismidir. Hindistan'dan Çin'e geçen okul, burada Ch'an (禪) olarak ismini duyurmuştur. Tang Hanedanlığı döneminde Çin'de belli başlı Budist okullar arasına giren Ch'an, Çin'den Kore, Vietnam ve Japonya'ya yayılmıştır. 20. yüzyılda Batı'da tanınmaya başlanan bu okul, İngilizce ve diğer Batı dillerine Zen ya da Zen Budizm ismiyle girmiştir.
Zen, diğer Budist okulların arasından aydınlanma amacıyla yapılan meditasyona verdiği önemle ayırt edilir. Meditasyon anlamına gelen Çince zuochan ve Japonca zazen kelimeleri Ch'an/Zen kelimesinden türetilmiştir. Bu nedenle Batı'da yalnızca bir meditasyon pratiğinden ibaret olarak algılanan Zen, aslında Budizmin bir koludur. 20. yüzyılın ortalarından itibaren Batı'da bir felsefe, bir yaşam tarzı, bir sanat akımı vs. olarak yaygınlaşmıştır. Ancak bu Batılı bakış açısı, Uzakdoğu'daki Zen Budistlerin çoğunluğu tarafından paylaşılmamaktadır.
Zen, bir meditasyon yoludur, bir meditasyon yöntemidir ve okuldur yani bir ekoldür. Dünyanın çeşitli kültürlerinde, sinemada, müzikte, felsefi sistemlerde kendini farklı şekillerde gösterir. Bunlardan biri de Zen Bahçesi. Kaynaklara göre “Zen Bahçesi” kavramı ilk kez, İngiliz araştırmacı Loraine Kuck’un “100 Kyoto Bahçesi” (1935) adlı kitabında geçer ve zamanla Japon bilgeler tarafından da bu kullanım kabul görür. Yeni bir kavram gibi görünse de Zen Bahçesi’nin arkasında Zen Budizmi’nin doğa ile iç içe oluşu vardır. Erken dönem Zen Budizmi’nin yaygınlaşmasında etkili olan Muso Soseki’ye göre doğa aydınlanma yolunda önemli bir destektir, sonra boşluk gelir. Meditasyon esnasında doğanın bir parçası haline gelmek önemsenir ve buna, ruhsal gelişim süreci için çok değer verilir. Dolayısıyla Zen Bahçeciliğinin arkasında bu derin algı yatar. Zen Bahçesi zaman zaman karşımıza Japon Kaya Bahçesi ismiyle de çıkar. Meditasyonu destekleyen unsurlar aynı zamanda meditatif eylemlerdir. Bir Zen Bahçesi ile meşgul olmak meditasyona oturduğunuzda alanınızda kalabilmeniz için sizi destekler, çünkü zihni hazırlar yani meditatif bir hale geçiş, bahçenizle ilgilenirken başlar. Zihin sakinleşir, el, göz ve zihin koordinasyonu başlar. Bu tip bir uğraş sonrası meditasyona oturmayı deneyin, gündelik zihin hallerinden daha kolay sıyrılıp meditasyon haline ulaştığınızı deneyimlersiniz.
Zen Bahçelerinde Kullanılan Materyallerin Anlamları
Kayalar ve Taşlar: Zen bahçelerinde kayalar, düşüncelerimizin ve duygularımızın simgesi olarak görülür. Şelale, ejderha, dağlar ve vadiler gibi çeşitli sembolik karşılıkları vardır. Meditasyon yaparken düşüncelerimizi bu doğa unsurlarına benzetiriz: suyun akışkanlığı, ejderhanın tehlikesi, dağların uzaklığı ve vadilerin gizemi gibi. Büyük taşlar dağları, çakıl taşları ise adaları temsil eder. Bu düzenlemeler, zihnimizdeki düşüncelerin farklı şekillerde ortaya çıkışını ve doğal dengeyi simgeler.Kum ve Çakıl: Zen bahçelerinde tırmıkla şekillendirilen kum, suyu veya evreni sembolize eder. Geleneksel Japon bahçelerinde suyun arındırıcı ve tazeleyici anlamı, Zen bahçelerinde kumun üzerinde oluşturulan dalga ve akışkanlık desenleriyle ifade edilir. Bu şekiller, suyun hareketini ve döngüsel doğasını simgelerken, kumun tırmıkla çizilen desenleri zihnin sonsuzluğunu ve meditasyon sırasında zihnin durulmasını temsil eder.
Bitkiler ve Ağaçlar: Zen bahçelerinde bitki ve ağaç kullanımı daha nadir görülür ancak sembolik anlamı derindir. Çam ağaçları, insan doğasının sürekli değişim içinde olmasına rağmen gerçeğe ulaşma yolunda ilham verici bir simge olarak sürekli yeşil kalır. Çam ağaçlarının durağanlığı, açelyaların narinliğiyle kontrast oluşturur ve yaşamın belirsizliğini yansıtır. Yosunlar ise sükuneti, yaşlanmayı ve huzuru temsil eder.
Köprüler: Zen bahçelerindeki köprüler, günlük yaşamın zihni ile Nirvana arasında geçişi simgeler. Nirvana, içimizdeki ateşi ve günlük yaşamın kaygılarını söndürerek huzura ulaşmayı temsil eder. Bu köprüler, meditasyon sırasında zihinsel bir yolculuğu ifade eder; bir dünyadan manevi olana geçiştir.
Zen Bahçelerinde / Japon Kaya Bahçelerinde İlginç ve Önemli Detaylar
Japonya’nın Kyoto kenti Zen Bahçeleri ile meşhur diyebiliriz. Kyoto Üniversitesi kendi şehrine kayıtsız kalmayıp bu alanda pek çok araştırma yapmış. “Japon Kaya Bahçelerindeki Görsel Algı” isimli makalede (Gert J.Van Tonder ve Michael J. Lyons, 2005) Zen Bahçesi tasarım ilkeleri gözlem yoluyla saptandıktan sonra özetle şu şekilde aktarılmıştır:Kayalar, Zen Bahçesi’nin en önemli unsurları kabul ediliyor.
Üçgenimsi formda kayalar tercih ediliyor ve bunlar tekil ya da kümelenmiş şekilde kullanılıyor. Kümelenmiş olarak yatay kullanım dünyayı, çapraz kullanım insanı, dikey kullanım kutsallığı ifade ediyor.
Kayalar grup halinde kullanılıyorsa tek sayı olmalılar, Çin ve Japon kültüründe tek sayılar uğurlu kabul ediliyor.
Japon Kaya Bahçeleri ya da diğer adıyla Zen Bahçeleri insan eliyle tasarlanıp yapılsa da doğal bir görünüm için kullanılan büyük kayanın dibine, onu daha da üçgen gösterecek şekilde göze çarpmayan küçük kayalar yerleştiriliyor.
Bu merkez taş grubu olarak adlandırılan alan, uzun-ince, kısa-bodur, düz-alçak ve tamamlayıcı taşlardan oluşuyor.
Aynı ölçüde kayalar kullanılmıyor ve tasarımın asimetrik olmasına dikkat ediliyor.
Düz çizgiler yerine sonsuz sarmalı düşündüren şekiller kullanılıyor.
Kaya, yosun ve çakıl gibi unsurlar parlak yüzeyli ve renkli değil daha çok tekdüze olmalılar.
Kaynak:
www.zen-buddhism.net/what-is-zen-buddhism
www.learnreligions.com/introduction-to-zen-buddhism-449933
https://tr.wikipedia.org/wiki/Zen#Zen_meditasyonu